De volgende dag vertrek ik met de bus eerst naar Epta Piges of de zeven bronnen. Epta Piges ligt aan de oostkant van Rhodos. We passeren het restaurant en lopen een bruggetje over. Hier zie je dat er water tussen de stenen uit sijpelt die een beekje vormen. De mensen zitten met hun voeten in het water. Stel je niet veel voor van deze zeven bronnen, want het is niet echt spectaculair. Eigenlijk komt er uit een kraan meer water als hier. Ik heb wel geen zeven bronnen kunnen tellen. Waarschijnlijk meer kans in de winter dat er water is in de bronnen en rivierbedding. In de zomer zijn de bronnen meer opgedroogd. Het water werd vroeger gebruikt om de vakantiebestemming Kolymbia van water te voorzien. Deze vakantiebestemming ligt op 5 km rijden. Het is hier een koel, bosrijk en dus schaduwrijk gebied en ideaal om te wandelen. Er heerst in het bos een kalme en rustgevende sfeer. Het is hier zalig koel onder de schaduw van de platanen. Ik loop een stukje dit bos in en keer dan terug. Je kan hier nabij het water ook eenden en ganzen tegenkomen. Nabij het restaurant zien we ook een souvenirshop.
Hoogtepunt is de smalle tunnel van ongeveer 150 meter lengte. Het is slechts 170 centimeter hoog en 75 cm breed. Hierdoor stroomt het water naar een meertje met waterval. De tunnel is smal met altijd 10 tot 15 centimeter water en dateert uit 1931. In het begin wat gruis op de bodem en verderop in de tunnel beton. Je kunt door de tunnel heen lopen. Je kunt ook over de groene heuvel heenlopen om bij het meertje te gaan kijken. Deze tunnel zal ik bij een tweede bezoek doorlopen. Ik wou nu geen natte voeten hebben.
Vervolgens vertrekken we naar Tsambika beach. Dit is een prachtig zandstrand gelegen tussen 2 hoge rotsmassa’s. Op de top van deze hoge rots staat het Tsambika klooster. Het strand heeft oorspronkelijk geen naam en wordt in de volksmond gemakshalve zo genoemd. Het zandstrand is een breed en lang zandstrand. Je vindt hier overigens niet zoveel hotels en appartementen langs het strand en het wordt vooral bezocht voor een dagje naar het strand. Ik wandel het volledige strand af. Je had vele bars op het strand om te eten of iets te drinken. Er zijn genoeg watersportmogelijkheden. De parasailers zie je in de lucht hangen. Aan de ene kant van het strand was er een afgeschermd stukje strand. Dit kon worden gebruikt door nudisten. Aan de andere kant van het strand zag ik op een grote rotsblok de Griekse vlag geschilderd.
Het ontwerp van de vlag van Griekenland is opgebouwd uit vijf horizontale blauwe balken tegen een witte achtergrond. In de linkerhoek bevindt zich een blauw vierkant met daarin een wit kruis. Het kruis staat symbool voor de Griekse Orthodoxie, de grootste godsdienst in Griekenland. De kleuren van de vlag symboliseren de lucht en de zee met blauw en de wolken en de golven met wit. De huidige vlag is in gebruik sinds 1978 als nationale vlag.
Op het Tsambika strand was het relaxen en genieten van de zon en zee, een lekker biertje en een ijscrème. Met schoenen vol zand terug op de bus naar het hotel.
De volgende dag neem ik het openbaar vervoer naar de oude stad of archeologische site van Kamiros. Kamiros ligt aan de westkust van Rhodos, 36 kilometer van Rhodos stad. In de oudheid waren er drie belangrijke steden op Rhodos: Lindos, Ialyssos en Kamiros. Kamiros was de kleinste van de drie steden. Het had een agrarisch karakter, terwijl Lindos in de oudheid een handels- en havenstad was en Ialyssos een aristocratische stad. Kamiros was dus een soort landbouwstad waar wijn en olijfolie werd geproduceerd, dit werd zelfs door Homerus in zijn boeken vermeld. De overblijfselen die vandaag de dag in Kamiros te bezichtigen zijn, zijn die van de stad die in 226 v. Chr. opnieuw is gebouwd in de Hellenistische tijd, na een catastrofale aardbeving. Daarvoor bestond de stad al sinds de Archaïsche tijd. Na de beving van 142 v. Chr. werd hij in ruïnes achtergelaten en pas in het midden van de 19de eeuw weer opgegraven.
Ik betreed het archeologische terrein en je merkt op dat het tamelijk groot is en op een heuvel ligt. Het is mogelijk om volledig rond de archeologische site te wandelen. De blootgelegde resten geven een beeld over het leven in de Helenistische stad vroeger. Oude stenen sokkels staan in een labyrintisch patroon onder de hete zon. Op deze heuvel met een prachtig uitzicht over zee is het landschap droog en het geluid van sprinkhanen is er te horen.
Er zijn op de archeologische site in Kamiros 3 niveaus te onderscheiden. Het laagste niveau was het gebied waar de macht zich bevond en het had een religieus karakter. Hier bevinden zich de marktplaats, het badhuis, het heiligdom voor het aanbidden van de goden, een monumentale fontein en de Dorische tempel van Apollo uit de derde eeuw voor Christus. Het tweede niveau, waar zich privé woningen bevonden. Het zijn de woningen aan de helling van de heuvels, amfitheatrisch gebouwd, één van de kenmerken uit de Hellenistische tijd. Op het derde niveau in het zuiden was er op de top de Akropolis en de tempel van Athena. Hier op de top stond de grote Dorische stoa (een zuilenhal), die 200 meter lang was en waar zich naar alle waarschijnlijkheid winkels bevonden. Een bezoek aan Kamiros is zeker de moeite waard.
Na dit bezoek keren we met de lijnbus terug naar Rhodos stad. Onderweg zie je op de platte daken van de huizen metalen pinnen uitsteken. Dit maakt het mogelijk om later hierop een verdiep bij te bouwen.
In Rhodos stad ga ik op zoek naar de antieke stad. Deze ligt op de heuvel Monte Smith, ten westen van de stad en tijdens mijn wandeling daar naartoe verkrijg je een panoramisch uitzicht over Rhodos stad en de kust. Deze heuvel is genoemd naar de Engelse admiraal Sidney Smith, die hier in 1822 op de uitkijk stond naar de vloot van Napoleon. De Italianen hebben hier op de heuvel een Hellenistische stad uit de 3de eeuw v. Chr. blootgelegd en restaureerden een stadion uit de 3de eeuw v. Chr., een Akropolis uit de 2de eeuw v. Chr. en een klein theater of odeion, waar ’s zomers stukken uit de oudheid worden gespeeld. Van de eens zo machtige tempel van de Pytische Apollo zijn slechts drie volledige zuilen overgebleven. Momenteel was deze tempel volledig omgeven door stellingen voor restauratie. Ook zijn er hier ruïnes van tempels van Athena Polias en Zeus.
Ik heb hier nog een beetje verder gewandeld en ben een park tegengekomen met ruïnes. Ik zag hier graven die uit een rots zijn uitgehouwen. Onderweg kom je verkopers van meloenen tegen. Met hun wagen parkeren ze zich langs de weg en trachten hun meloenen te verkopen. Ik passeer een café en daar zitten verschillende mannen te keuvelen met elkaar. Alleen de mannen zitten buiten om de toestand van de wereld te bespreken en te verbeteren. De vrouwen ontbreken wel in het gezelschap en wagen zich niet vaak in de cafés. Ze zullen bezig zijn met het huishouden zeker. Op deze minder drukke wegen was het wel schrikken van de moto die hier aan het optrekken was en tegen hoge snelheid met veel risico een wagen aan het inhalen was. De bestuurder van de moto had geen helm aan en achter hem zat een andere passagier ook zonder helm. “Zot” dacht ik. Gelukkig is er niets of geen accident gebeurd.
Op een kruispunt ben ik een ruitenwasser tegengekomen om iets bij te verdienen. Toen de wagens voor het rood licht stonden begon hij hun voorruit te wassen. De chauffeur deed teken dat hij ze niet mocht wassen. Toch deed hij voort, maar hij kreeg geen geld ervoor. Bij andere chauffeurs kreeg hij wel iets voor het ruitenwassen. Je moet snel zijn, want het verkeerslicht gaat vlug op groen springen en de chauffeurs rijden verder.
Op mijn terugweg kwam ik nog een huis tegen met prachtige krulversieringen uit steen rond de ramen en de voordeur. De oudere vrouw die daar woonde stond buiten en vertoonde een zekere trots dat ik het een mooie decoratie vond rond haar voordeur en ramen. Het contact met de lokale bevolking is over het algemeen hartelijk en ze komen gastvrij over. Over het algemeen kan je gemakkelijk in contact komen met de lokale bevolking en ze genieten er wel van om met hun te praten en plezier te maken. De Grieken worden gemiddeld het oudste van alle Europeanen. Een grote meerderheid van de bevolking zal de toeristen op een eerlijke manier behandelen.
Met de lijnbus ben ik teruggekeerd naar het hotel. De bus zal propvol in Rhodos stad. Op de bus zaten we zoals sardienen in een blik. De bus stopt bij een volgende halte en proppen er nog 4 sardienen bij op de bus. Ik stond nabij de chauffeur van de bus en hij begon agressief te reageren op chauffeur die zijn richtingsaanwijzers niet gebruikte en hem hinderde. Blij dat ik van deze bus was en terug normaal kon ademen.
Op de voorlaatste dag van mijn reis ga ik gaan snorkelen. In de Mandraki haven ga ik op een boot die zal varen richting Kalithea. Op de boot zitten er ook mensen die zullen gaan duiken. Deze mensen krijgen een uitgebreide uitleg of briefing over de veiligheidsvoorschriften en de verschillende vissen die je kan tegenkomen. Nabij de baai van Kalithea is er een ponton in het water. Vanop het ponton vertrekken we onder begeleiding in groep om te snorkelen. Daarna kunnen we nog vrij snorkelen en genieten van het onderwaterleven. Zo zie je grote scholen van kleine vissen. Het zwemmen in scholen heeft als voordeel dat de groep vissen minder kwetsbaar is voor de aanvallen van andere roofdieren. Onder onze boot zie ik verschillende grote exemplaren van vissen en ook wel gekleurde vissen zijn er te zien. De sponsen en zeewier zijn zichtbaar op de onderwater rotsen. Bij een tweede begeleide snorkeltocht krijgen we uitleg over duck diving bij het snorkelen. Je ademt lucht en onder een hoek van 90° duik je naar beneden. Bij een derde begeleide snorkeltocht zijn we gaan snorkelen in een grot. Hier nabij heb ik een langwerpige vis gezien, waarschijnlijk een barracuda. Op de bodem zie je de duikers in groep passeren. Het was even schrikken als er massaal veel luchtbellen mijn richting uitkwamen. Voor de rest was het een relaxte dag om van te genieten. Op de terugweg naar de Mandraki haven was er een stevige wind.
In het hotel had ik uitzicht op de zee. Elke avond kwamen er voor het hotel veel vogels vliegen. Ze vliegen ook kaarsrecht voor je balkon naar beneden. Echt een spectaculair fenomeen om van te genieten vanop het balkon. Verder zie je in de verte over zee de metalen vogels of passagiersvliegtuigen aan het dalen naar de luchthaven van Rhodos.
Op de laatste volledige dag op Rhodos staat er nog een jeepsafari op het programma. Met de bus rijden we naar een plaats waar we in groep zullen vertrekken met de jeeps. We krijgen een korte briefing en kennismaking met de crew die de tocht zal begeleiden. Hier kom ik een ex collega tegen. Wat een leuke verrassing. Met de Jeeps rijden we eerst door het dorp Maritsa. Je merkt hier vooral witte huizen op. Een beetje verder verlaten we de berijdbare wegen en rijden via landwegen vol met stenen een berg omhoog naar een uitkijkpunt. In deze regio waren er vroeger veel slangen te vinden. Van hieruit kan je het noordelijk deel van Rhodos zien. Je kan van hieruit het militair vliegveld en het dorp Maritsa, waar we door gereden zijn, zien liggen. Je ziet hier ook een uitkijkpost dat door militairen gebruikt kan worden. Ook dienen de uitkijkposten om branden te signaleren. Het is hier tamelijk droog en er is altijd een groot risico voor branden op het eiland. De meeste landwegen die we met de jeeps zullen berijden worden gebruikt door militairen. We hebben tijdens de jeepsafari een militaire post tegengekomen langs een landweg, maar momenteel was hier niemand aanwezig. Onderweg heb ik wel militaire voertuigen gezien. Het is ook mogelijk dat naast militairen, de boeren en de brandweer gebruik maken van deze wegen. De brandweer zal deze landwegen gebruiken om eventuele bosbranden te moeten bestrijden. Tijdens de jeepsafari zijn we een plaats tegengekomen waar de bomen een zwarte stam hadden. Hier was er vroeger een brand geweest.
Vanop dit uitkijkpunt kon je in de verte ook Turkije zien. Bij de uitleg door de crew hierover voelde je dat er een spanningsveld is tussen de Grieken en de Turken. Er is weinig chemie tussen de Grieken en de Turken. Ik heb even navraag gedaan bij de crew of ze problemen hadden met de Turkse bevolking. Men had geen problemen met de Turkse bevolking, maar wel met de regering van Turkije. De regering beschouwd de Griekse eilanden voor de Turkse kust als hun eigendom en vinden dat ze bij Turkije behoren. Er is eigenlijk een machtsstrijd aan de gang tussen Griekenland en Turkije. Het machtsvertoon gaat over het recht op een paar onbewoonde rotsen in de zee tussen twee landen, over waar de grenzen getrokken moeten worden op zeekaarten en vooral over dat wat men uit de zeebodem denkt te kunnen halen, nl olie. De stroom van bootvluchtelingen, die dag na dag vanuit Turks vaarwater de Dodekanesos overspoelt, is nog een rode Turkse lap voor de ogen van de Griekse politici.
We rijden vervolgens naar de 7 Springs of 7 bronnen. Hier was ik al eerder gekomen. Ditmaal heb ik wel door de tunnel gewandeld waarin het water stroomt. Ergens in het midden van de tunnel heb je licht die van bovenaf via een ronde opening binnenkomt. Aan de andere kant kom je dan bij het stuwmeer, eigenlijk een vuile waterplas, vol vuil van takken bladeren en alg, die even verderop bij de waterval leegloopt en het water beneden via twee grote plastic buizen verdergaat. Je kan niet terug via dezelfde tunnel. We wandelen dan terug via een heuvel naar de ingang van de tunnel.
Daarna rijden we via landwegen naar Archipoli. Langs de weg kan je groene planten vinden die men gebruikt als kruid om de geur en smaak van gerechten te verbeteren. Bij het ruiken aan deze groen planten heb je de geur van Oregano, dat een groen kruid is met een zeer fijne smaak. Oregano was eigenlijk een exclusief geneeskruid, maar tegenwoordig wordt het vaak als keukenkruid gebruikt. Van de blaadjes werd een sterke thee gezet die men dronk als hoestdrank. Het helpt ook tegen kiespijn en het is een laxerend middel. Het stimuleert de spijsvertering in het algemeen en het zal misselijkheid verdrijven.
Ook komen we veel plantages tegen van olijfbomen. De olijf is de vrucht van de olijfboom. De olijf wordt gegeten en uit de pit en het vruchtvlees wordt olijfolie gewonnen. De olijf is traditioneel en ook vandaag de dag nog een van de belangrijkste landbouwproducten van Rhodos en andere landen rond de Middellandse Zee. De olijvenoogst vindt in het late najaar plaats. Eerst wordt een kleed onder de boom gelegd, waarna de boom wordt geschud. Met een soort harkje worden de olijven van de takken losgemaakt. Het kleed wordt daarna samengevouwen en de olijven worden in een mand of krat geschud.
Met de jeeps rijden we door het dorp Archipoli. Dit is het dorp van de honing. De Italianen woonden er vroeger tijdens de bezetting. Nu wonen hier enkel maar Grieken. Als we door de bossen rijden zien we verschillende gekleurde kisten op een rij staan als grote legoblokken. In de kisten wonen miljoenen bijen die heerlijke honing maken, met de smaak van pijnboompitten en tijm. We stoppen dan nabij een plaats waar we honing en fruit kunnen proeven en kopen. Ik heb hier kunnen proeven van een aardbeienlikeur, wat wel lekker was. Verder probeer ik nog een lokale heldere en kleurloze sterke drank, iets vodka achtig. Toch straf dit spul.
Na dit bezoek rijden we door het dorp Eleousa. Momenteel wonen hier ongeveer honderd mensen. Thans staan alle gebouwen van de voormalige Italiaanse dorpskern leeg, met uitzondering van de kerk. Op deze plek verkrijg je een vrij desolate aanblik. We zien hier een hospitaal dat gebouwd is door de Italianen. Het staat nu in een vervallen staat. Bij het buitenrijden van het dorp zien we ook een fontein. De Italianen hielden van fonteinen. In de winter zou dit dorp wel eens in een spookstad kunnen veranderen.
Drie kilometer ten westen van het dorp, links van de weg naar de top van de Profitis Ilias-berg, staat het 15de-eeuwse kloosterkerkje van Agios Nikoloas Foundoukli, waar je naar binnen kon. Het is op een kruisvormig grondplan gebouwd en bevat binnenin deels bewaarde wandschilderingen. In de eerste helft van de 20ste eeuw dreigde het kerkje in te storten. In opdracht van het toenmalige Italiaanse bestuur werd een grondige restauratie doorgevoerd. Hierbij is het bovenste deel van de koepel herbouwd en werden de wandschilderingen bijgewerkt. In de omgeving zijn meerdere bronnen te vinden.
We rijden verder naar de top van de Profitis Ilias berg, welke 798 m hoog is. Onderweg zie je veel pijnbomen. Nadien rijden we door het dorp Dimilia en vervolgens rijden we naar de kust aan de westkant. Hier stoppen we om te eten en te genieten van een BBQ. In deze regio kan je een boer op een tractor tegenkomen, want je ziet veel landbouwgronden. Hier kweken ze oa tomaten, druiven en andere groenten. Hier op het strand zie je geen zonnebaders, maar wel veel kite surfers. De ideale plaats om dit te doen door de sterke wind op zee. Het strand ligt er wel vuil bij door het aangespoelde afval.
Na het eten rijden we nog op bergachtige landwegen en keren dan terug naar het startpunt van de jeepsafari. De crew zorgde ervoor dat we een wagen hadden met vier wielaandrijving ipv twee wielaandrijving om door deze bergachtige landwegen te rijden. We worden in de jeeps goed dooreengeschud en krijgen een Griekse massage er gratis bij. We rijden zelfs over de bedding van een rivier, maar de meeste rivieren staan hier droog.
Tijdens mijn laatste uren in Rhodos loop ik nog in het oude en nieuwe gedeelte van Rhodos stad. Ditmaal was de Maria-boodschapkerk, gelegen aan de Mandraki haven open en heb dan de mooie decoraties in de kerk kunnen bewonderen. Verder heb ik nog genoten van een frisse pint op het centrale plein Ippokratous. In de late namiddag vertrek ik dan naar de luchthaven voor de terugreis. Misschien heb je na het lezen van dit reisverslag ook zin om de Griekse goden te gaan vereren in hun tempels, en dit in de hoogste regionen op de Akropolis. Dit eiland heeft inderdaad veel te bieden om een geslaagde vakantie te hebben. Er is hier op Rhodos wel degelijk meer te zien en te beleven dan alleen zon, zee en strand. Ik dank alle gidsen tijdens de excursies, en het personeel in het hotels om het de toeristen naar hun zin te maken. Hopelijk inspireert dit reisverslag je om ook het warme en aangename eiland te gaan verkennen.
